Şırnak’ta geleneksel tekniklerle üretilen pekmez yapım süreci başladı. Uludere ilçesinin bağ ve bahçelerinde bol miktarda bulunan ve burada yetiştirilen 11 üzüm çeşidi arasında yer alan Behdini ve Kıtılneyfs üzümleri pekmezde, diğer üzüm çeşitleri ise kurutmada tercih edilmektedir. Dicle Kalkınma Ajansı, kilosu 150 TL’den pazarlanan pekmezi yapmak için bu iki üzüm türünü coğrafi işaret olarak tescil ettirmek için proje aldı.
Bılbizeki, Reşeşik, Zeynebi, Kerkuş, Mor, Tayfi, Negatik, Dendar, Şehzay, Kıtılneyfs ile Behdini olmak üzere 11 çeşit üzümün bulunduğu ve üzümüyle tanınan Uludere ilçesinde eski tekniklerle pekmez yapımına başlandı. Yemişli ilçesinde, 15 dönüm araziye ekilen bağda yetiştirilen üzümler, zorlu işlemlerle pekmeze dönüştürülür. İlçede bol miktarda üretilen Behdini ve Kıtılneyfs üzümleri melas üretiminde, diğer üzüm çeşitleri ise kurutmada tercih edilmektedir. Üzümler önce bağ sahipleri tarafından toplanır, torbalara doldurulur ve kil ile karıştırılır. Bir süre çuvalda bekleyen üzümler ezildikten sonra suyu çıkarılır. Elde edilen su daha sonra büyük kazanlara taşınır ve burada odun ateşinde belirli bir kıvama gelinceye kadar ısıtılır ve soğutulur ve yaklaşık beş gün dinlendirilir. Bölgede kullanılan ve 8 kg üzümden yapılan doğal bir ilaç olan pekmez, kilogramı 150 TL’ye satılıyor.
Coğrafi İşaret Projesi
Tarım ve Orman Müdürü Murat İnan, bölgenin üzümleriyle ünlü olduğunu vurgulayarak, “İlçemizde toplam 11 çeşit üzüm var. Yemişli’de 15 hektarlık bir alanda üzüm yetiştiriliyor. Adı Behdini üzümüdür. Aile içinde kullanmanın yanı sıra pazara da satarak geçimlerini sağlıyorlar Tarım ve Orman Bakanlığı’na ve GAP İdaresi’ne sunacağımız fikirlerle bölgenin bağlarını korumaya çalışıyoruz. Bu 2 üzüm için de Dicle Kalkınma Ajansı’na coğrafi gösterge başvurusu yapıyoruz. İnşallah bu 2 üzümü de güvende tutacağız. Kurum olarak çiftçinin ve vatandaşın geçimini sağlamak için her türlü çabayı gösteriyoruz” dedi.
Bağ sahibi Yahya Oslu, sabah erken saatlerde araziye geldiklerini iddia ederek, “Üzümlerimizi topluyoruz. Pekmezlik olan buraya getirilip eziliyor. Geri kalanını kuruması için topluyoruz. Bir kısmı satılık. Yaklaşık 7 dönümlük bir arazide bağcılık yapıyorum. Her aile yaklaşık 50-100 litre pekmez üretiyor. Tüm topluluğumuz yılda yaklaşık 6 ton pekmez üretiyor” dedi.
